БАЛА ӨМІРІНДЕГІ ҚОСЫМША БІЛІМНІҢ РӨЛІ

Балалар мен жасөспірімдерді оқытудың заманауи жүйесі бұрыннан бері жаппай жалпы білім беретін мектептер мен қосымша білім беру мекемелерінің тандеміне негізделген. Егер мектептердің басты міндеті әр оқушыға гуманитарлық және жаратылыстану циклінің барлық пәндері бойынша іргелі білім беру болса және мектеп бағдарламасы толығымен жоғары оқу орнына түсуге бағытталған болса, онда қосымша білім ұзақ уақыттан бері оқушылардың шығармашылық әлеуметін анықтау, қолдау және дамыту құралы болып келеді.

Жастар білімге бей-жай қарамайды, бірақ оның өмірлік және жеке тұлғаға бағдарланған болуын қалайды. Бұл мәселені тек негізгі білім ғана шеше алмайтыны анық. Сондықтан қосымша білім берудің үлкен мүмкіндіктерін шебер пайдалану өте маңызды, соның арқасында оқушы іс-әрекет түрін өз бетінше таңдауға, өзінің білім беру жолын анықтауға мүмкіндік алады.

Қосымша білім не береді?

Қосымша білім беру... бұл балаға шығармашылық қабілеттерін дамытуға, қосымша білім, дағдыларды игеруге мүмкіндік береді.

Баласын кез-келген үйірмеге, спорт секциясына немесе музыка мектебіне бере отырып, ата-аналар оған қосымша даму мүмкіндігін береді. Дегенмен, бағыт пен ерекшелікті таңдау оңай емес. Баланы өзіне қызықты білім беру саласына беру керек. Егер  бала қызығушылық танытпаса, сіз ешқандай қосымша білім беруді тоқтатпаңыз және таңдамаңыз.

Қосымша білім беру жүйесі  мыналарды құруға көмектеседі

• тұлғааралық қатынастар,
• эмоционалдық саланың жағдайын жақсартады,
• өзін-өзі тану дамуына ықпал етеді
• және мінез-құлық қиыншылықтарын жоюға дағдылайды.

Мұның бәрі балалардың шығармашылық әлеуметін ашуға және дамытуға көмектеседі, өйткені ол олардың зияткерлік қажеттіліктерін қанағаттандыруға және мектептегі оқу уақытынан тыс шығармашылық қалыптасу міндеттерін шешуге бағытталған.   

Мұның бәрі,  негізгі фактор мыналар болғандықтан

• жеке сабақтар арқылы мүмкін болатын әр балаға жеке көзқарас,
• үлкен емес топтар
• негізгі талаптарды, жеке тәжірибені және өзінің жетістіктерін ескере отырып, бағдарламаны өзі жасауға мүмкіндігі бар мұғалімнің белгілі бір еркіндігі.

Қосымша білім тағы не береді?

Балалар кейде қуанатын өз жұмысының нәтижесін көру мүмкіндігі. Балалардың шығармашылық қабілеттерін, белгілі бір талантын ашу, оқушыға қызықты нәрсені табу өте маңызды, бірақ өмірлік жағдайларға байланысты баланың қызығушылығына, рухани қажеттілігіне байланысты сабақ таба алмайды. Егер бала қызығушылық танытса, онда, әрине, нәтижелер де болады.

Қосымша білім берудің рөлін бағаламауға болмайды. Ерте жастан бастап бала өз уақытын жоспарлауды үйренеді. Уақыт өте келе бұл дағды оны құрметтейді және онымен бірге өседі. Бұл факт қарым-қатынас дағдыларына әсер етеді. Сонымен қатар, қосымша білім беру мекемелерінде бала рухы мен қызығушылығы бойынша жақын достар табады. Ал спорт секциялары жағдайында оның физикалық формасы мен иммунитеті күшейтіледі. Нәтижесінде, қосымша білім беру мекемелерінде алған білім,  дағдылар баланың кең көкжиегі мен белсенді өмірлік ұстанымын қалыптастырады.

Оқушылардың сабақтан тыс уақыттағы жұмыспен қамтылуы өзін-өзі тәрбиелеуді нығайтуға, оқушылардың өзін-өзі ұйымдастыруы мен өзін-өзі бақылауын дамытуға, бос уақытты мазмұнды өткізу дағдыларының пайда болуына ықпал етеді, балалардың салауатты өмір салтының практикалық дағдыларын қалыптастыруға, қоршаған ортаның теріс әсеріне қарсы тұруға мүмкіндік береді.

Қосымша білім беру топтарындағы сабақтар баланың жеке басын дамытады, ол мұғаліммен бірге жұмыс істеуге, мұғалімнің бақылауымен өз бетінше жұмыс істеуге мүмкіндік беретін білім, дағдыларды, тек мектеп жылдарында ғана емес, сонымен бірге өмір бойы өзін-өзі жетілдіру мен өзін-өзі дамыту қажеттілігін оятады. Өйткені, өмір-бұл кедергілерді жеңу, онда басқаларға және олардың маңыздылығын үнемі дәлелдеу қажет.

Біздің мектепте қазіргі уақытта балаларға қосымша білім беру алты бөлімде беріледі: фортенпиано, вокал, үрмелі аспаптар, қазақ халық аспаптары, гитара  мен скрипка.

Мектеп немен өмір сүреді? Күн сайын жеке және топтық сабақтар өткізіледі және осы сабақтардың нәтижелері әртүрлі конкурстарға,концерттерге және ашық сабақтарға қатысқандарында көрсетіледі.

Қосымша білім берудің 100 жылдық мерейтойында мектеп оқушылары мен педагогтары концерттерге, конкурстарға қатысты , ашық сабақтар өткізді.

Осылайша, мектепте қосымша білім беру бірқатар мәселелерді шеше алады:

• баланың жеке басын дамытудың бастапқы мүмкіндіктерін теңестіру;
• оның жеке білім беру жолын таңдауға ықпал ету;
• әр оқушыға «сәттілік жағдайын» қамтамасыз ету;
• баланың және мұғалімнің жеке басының өзін-өзі жүзеге асыруына ықпал ету.

Қосымша білім беру баланы оқыту, тәрбиелеу және дамытуды бірыңғай процеске біріктіру мүмкіндігіне ие.

Цель творчества – самоотдача,
А не шумиха, не успех.
Печально, ничего не знача,
Быть притчей на устах у всех.
И надо жить без самозванства –
Жить так чтобы в конце концов
Привлечь к себе любовь пространства,
Услышать будущего зов.

Борис Пастернак

©Все права защищены.